Jak Włosi opowiadają o zimie i o świętach? Skąd biorą swoje określenia?

Tekst mieszany polsko-włoski

È finalmente arrivato il freddo! 😖

No dobra, koncept zimy niekoniecznie jest miły dla wszystkich nas, natomiast temat zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia już nieco bardziej 🙂

Oggi vedremo alcuni termini polacchi che non hanno corrispettivi diretti in italiano, legati sia alle tradizioni di Natale che all’inverno. Questi concetti in polacco sono espressi con un solo vocabolo, per essere tradotti in italiano invece hanno bisogno di una parafrasi.

—

Boże Narodzenie już na wyciągnięcie ręki! A Boże Narodzenie w Polsce oznacza choinkę przybraną bombkami! Choinka nie jest włoską tradycją, dlatego Włosi nie mają na nią bezpośredniego określenia. Il modo in cui viene tradotto è semplicemente albero di Natale tj. “drzewo bożonarodzeniowe”. Wiadomo, że choinkę ozdabiamy bombkami. Bombki letteralmente si traduce come “bombette”, ma nel contesto delle feste diciamo piuttosto palle dell’albero di Natale, dosłownie “piłki do bożonarodzeniowego drzewa”.

Robi się ciekawie, co? 🙂 Idźmy dalej i zobaczmy jakie inne określenia mają Włosi na tradycje świąteczne 🙂

—

Piękna polska tradycja to kolędowanie. Difficile da credere, ma gli Italiani non hanno molte „kolędy”, e se necessario si riferiscono a loro con l’espressione canti natalizi, tzn. “pieśni bożonarodzeniowe”. Podczas świąt zwykle polskie domy pachnią pierniczkami. Pierniczki – anche questa non e’ una tradizione italiana, ecco perché in Italia non c’è un nome specifico per questi dolci. Per questo motivo normalmente si utilizza una traduzione presa direttamente dall’inglese, e si dice biscotti di pan di zenzero, ovvero “ciasteczka z chleba imbirowego” (gingerbread cookies).

Myślę, że wszyscy cieszylibyśmy się, gdyby podczas Świąt Bożego Narodzenia był mróz i śnieg, dzieci mogłyby ulepić bałwana i zrobić bitwę na śnieżki… Ale czy po włosku też w tak prosty sposób opowiedzielibyśmy o tym?

—

Pojęcie mróz nam, Polakom jest powszechnie znane. We Włoszech również czasem występuje mróz, Włochom mieszkającym w górach zjawisko to nie jest zupełnie obce, tylko czy istnieje do tego odpowiednie określenie? In realtà in italiano si dice semplicemente temperatura sotto lo zero, czyli “temperatura poniżej zera”.

Kiedy już występuje mróz, często pada śnieg. A ze śniegu można ulepić bałwana! Come tradurre bałwan in italiano? Anche in questo caso siamo costretti ad usare un giro di parole e diciamo pupazzo di neve, dosłownie “kukiełka ze śniegu”.

—

Kolejna popularna zabawa wśród dzieci zimą to bitwa na śnieżki – in italiano śnieżki non esiste come termine a sé stante, ma si traduce con l’espressione palle di neve, che non vuol dire altro che “piłki ze śniegu”, per motivo della loro forma tondeggiante.

Obfity opad śniegu to śnieżyca. W górach we Włoszech również występują śnieżyce, ale mówi się wtedy o nich tempeste di neve, czyli “burzy ze śniegiem”.

Po każdej śnieżycy jest niestety sporo odśnieżania! Odśnieżenie in polacco è una sola parola, mentre in Italia si deve dire spalare la neve, che letteralmente si traduce come “przerzucić śnieg łopatą”.

—

Na koniec ciekawostka – Włosi mają dość sporo wyrażeń związanych z kolorem białym. Jedno z nich idealnie pasuje do dzisiejszego tematu – zimy i śniegu, choć na pierwszy rzut oka nie wygląda! Myślę, że ten „falso amico” zaskoczy niejednego z Was 🙂

Quelli di voi che amano sciare non vorranno certo perdere l’occasione di andare in vacanza sugli sci (un po’ come accade in Polonia per le „ferie zimowe”) ovvero in SETTIMANA BIANCA – che letteralmente in polacco significa „biały tydzień”…  Solo che in Polonia biały tydzień di solito arriva in primavera e riguarda i bambini che hanno fatto la prima comunione, niente a che fare con le piste da sci!
Ostrożnie zatem, by nie pomylić tych dwóch jakże innych białych tygodni 🙂

—

Ty tyle ciekawostek zimowo- włoskich z naszej strony.

Mamy nadzieję, że zainteresował Was ten temat i wyciągnęliście z niego choć jedną ciekawostkę dla siebie! 🙂

Tymczasem Buon Natale ed una splendida Settimana Bianca a tutti!

Autor: Alessandro